Jak radzić sobie z obawami i wątpliwościami w trakcie zmiany kariery?

W życiu wielu z nas czasami nadchodzi jeden z dwóch momentów: chcemy zmienić ścieżkę kariery zawodowej albo musimy to zrobić. Niezależnie jednak od tego, czy owa zmiana jest kwestią naszej woli, czy też wynika z przymusu okoliczności, perspektywa zmiany często wzbudza w nas szereg negatywnych reakcji. Są one czymś naturalnym, ale ich naturalność bywa dla nas destruktywna. W tym artykule opowiemy, na czym polega stres przy zmianie kariery, a także jak można sobie z nim radzić.

Krótkie wprowadzenie: czym właściwie jest stres?

Zacznijmy od definicji stresu. Wszyscy znamy ten stan i to pojęcie. Kiedy jednak stawia się przed nami zadanie zdefiniowania stresu, okazuje się, że wcale nie jest to łatwe. Nie musimy tutaj jednak wyważać przysłowiowych otwartych drzwi. Można po prostu posłużyć się wiedzą, jaką oferuje nam psychologia. W obrębie tej ostatniej za „kanoniczną” definicję stresu przyjmuje się tę, którą w latach 50. XX stulecia sformułował Hans Hugo Selye. Brzmi ona następująco:

„Stres to proces, w którym czynniki środowiskowe zagrażają utrzymaniu właściwej równowagi organizmu w wyniku czego, reaguje on na powstające zagrożenie”.

Widzimy, że powyższa definicja dobrze koresponduje z tytułem tekstu, w którym co prawda nie pojawia się sam stres, ale jest za to mowa o obawach i wątpliwościach. Te ostatnie to przecież nic innego, jak reakcja naszej psychiki na perspektywę nowej sytuacji, którą instynktownie odczuwamy jako rodzaj zagrożenia. Naturalnie, istnieją też nieliczni szczęśliwcy, dla których każda zmiana i to wyzwanie, powodujące nie obawę i wątpliwość, lecz wyrzut dopaminy. To jednak wyjątki.

Dla reszty osób jest jedna droga: twórcze przekształcenie stresu/obaw/wątpliwości tak, aby ich nie paraliżowały, lecz stanowiły pozytywny impuls. Czytając dalej, przekonasz się, że jest to jak najbardziej możliwe i to nie na zasadzie jakiegoś coachingowego czary-mary, lecz z powodu najbardziej rdzennej, ewolucyjnej funkcji, jaką pełni stres. Polecamy Ci też ten materiał na YT, w którym prelegentka naprawdę świetnie mówi na temat stresu, jaki budzą zmiany (zarówno te zawodowe, jak i też te życiowe).

Radzenie sobie ze stresem, kiedy zmieniamy pracę: kilka porad

Teraz czas na tę bardziej praktyczną część tekstu. Poniżej znajdziesz parę sprawdzonych metod na to, jak w twórczy i konstruktywny sposób spotkać się ze swoimi lękami i wątpliwościami oraz jak wykorzystać efekty tego spotkania. Celowo mówimy tutaj o spotykaniu się, a nie np. o mierzeniu się czy też konfrontowaniu. Negatywne emocje i stany emocjonalne to rdzenna część Ciebie. Nie w tym rzecz, aby na siłę zagłuszać w sobie te impulsy (vide Karen Horney i jej słynna teoria nt. „Tyrani powinności”), lecz w tym, aby niejako wysłuchać samego siebie, wczuć się w swoje lęki, zrozumieć ich mechanikę oraz genezę. A oto obiecane porady i wskazówki:

• Staraj się nie być sam w nowej sytuacji: nasza konstytucja psychiczna jest tak skonstruowana, że samo poczucie bycia w relacji z Innymi działa na nas łagodząco. Właśnie dlatego nie każda rozmowa musi być „konstruktywna”: często już samo wypowiedzenie naszych obaw wobec bliskiej osoby (lub wobec kogoś, kogo darzymy zaufaniem) łagodzi uczucie stresu i daje nam zastrzyk optymizmu.
• Na moment wycisz emocje i skup się na pracy analitycznej: w sposób jak najbardziej obiektywny zastanów się, co możesz stracić, a co zyskać? Możesz też poprosić kogoś bliskiego o sporządzenie dla Ciebie takiego „bilansu”. Oczywiście, na dalszą metę nie da się wygłuszyć emocji, ale też nie na tym polega zadanie naszego ratio. Praca analityczna, czysto myślowa, pozwala nabrać dystansu i spojrzeć na problem pod innym kątem. Możesz też tutaj skorzystać z umiejętności zawodowego doradcy, który posiada odpowiednie kompetencje, aby fachowo przeanalizować Twoją sytuację.
• Weź pod analizę wszystkie istotne zmiany, jakie wcześniej miały miejsce w Twoim życiu. Postaraj się przypomnieć sobie też (z możliwie jak największą intensywnością), jakie emocje i lęki towarzyszyły Ci wtedy? Potem oceń rezultaty tych zmian: jaki pożytek przyszedł razem z nimi? Czy wcześniejsze obawy w ostatecznej konsekwencji okazały się uzasadnione, czy też może okazało się, że przysłowiowy diabeł nie był taki straszny, jakim malowała go Twoja wyobraźnia.
• Zastanów się, czy Twoje wątpliwości nie są formą autosabotażu? A jeżeli odpowiedź na poprzednie pytanie jest twierdząca, to jakie mogą być przyczyny owego faktu, że sabotujesz samego siebie?
• Jeśli Twoje wątpliwości są naprawdę poważne i potrzebujesz jednej z dwóch rzeczy: potwierdzenia, że wybierasz odpowiedni kierunek zmiany albo zaprzeczenia, możesz wykonać Test Gallupa. To sprawdzone, dokładne i rzetelne narzędzie diagnostyczne. Rezultaty testu podpowiedzą Ci, jak obiektywnie wygląda sytuacja w Twoim wypadku. Od razu jednak uprzedzamy, że test nie jest darmowy.

Przy tym wszystkim warto też znać ogólne zasady radzenia sobie ze stresem, co na szczęście jest tematem dobrze opracowanym i bardzo obszernie opisanym przez współczesną psychologię. Stres, jakiego doświadczamy, zmieniając pracę, w pewnych aspektach jest swoisty. U swoich podstaw mechanizmy emocjonalne, które towarzyszą jego powstawaniu, pozostają jednak takie same, jak przy innych sytuacjach.